Interview ‘Eerste ziekenhuis in Europa op waterstof’

Mirjam Kok en Jan Pereboom

In de wereld is er naast Rijnstate Elst slechts één ander ziekenhuis dat ook werkt op waterstof. Mirjam Kok, teammanager Strategie en Projecten Vastgoed, en Jan Pereboom, eigenaar JP-Energiesystemen, delen waarom we ook in Elst deze gedurfde zet doen.

 

“De langetermijnstrategie die we een aantal jaren geleden hebben bepaald voor ons vastgoed had een aantal uitgangspunten”, vertelt Mirjam. ‘”We willen verjongen, afslanken – dus minder vierkante meters – en zo dicht mogelijk bij de patiënt zitten. Concreet betekende dit dat we onze locatie in Velp van zo’n 20.000 m2 hebben verkocht, op termijn de poli-Zuid sluiten en een nieuwe locatie zijn gaan bouwen in Elst.”

 

Op zoek naar alternatieven

Die locatie in Elst bevindt zich in een groeigebied, dus dicht bij de zorgvraag van de toekomst. Het gebouw van circa 13.000 m2 moest voldoen aan de duurzaamheidseisen uit de Green Deal. Mirjam: ‘‘Er liggen zonnepanelen op het dak, maar als het ziekenhuis te veel opwekt en teruglevert, kunnen we die energie niet gebruiken en telt die bovendien niet mee voor de Green Deal.” In het gebied zit geen gasnet, dus we moesten voor energie op zoek naar alternatieven. Via een partner uit de bouwcombinatie kwamen we uit bij JP-Energiesystemen. Het bedrijf werkt met waterstofsystemen van PowiDian, een Franse spin-off van vliegtuigbouwer Airbus.

 

Elektriciteit opslaan

“Wanneer je elektriciteit wilt opslaan voor later gebruik, zijn er twee opties: batterijen of waterstof”, vertelt Jan. “Batterijen hebben als aandachtspunt dat ze gebruikmaken van kritieke grondstoffen zoals lithium. Het aandachtspunt van waterstof is dat het minder efficiënt is, doordat je elektriciteit omzet in waterstof en vervolgens weer in elektriciteit.” Waterstof wordt daarom nog relatief weinig ingezet in de energiemix.

 

Ingezet op restwarmte

Jan: “Het nadeel van waterstof weten we om te buigen in het positieve door de restwarmte te gebruiken.” De omzetting werkt met een energiemanagementsysteem, dat de elektriciteit die niet direct gebruikt kan worden via een elektrolyser naar de twee grote waterstoftanks stuurt. “De combinatie van zonnepanelen en waterstof zorgt ervoor dat het ziekenhuis voor 60% zelfvoorzienend is, en op zonnige dagen zelfs voor 100%. En het werkt. Zo draagt het ook bij aan het voorkomen van een vol elektriciteitsnet.”

 

Uitzonderlijk snel

Van idee tot opening heeft het project zo’n vijf jaar geduurd – uitzonderlijk snel voor een ziekenhuis. “De onderlinge samenwerking en de houding van de gemeente Overbetuwe hebben daar enorm bij geholpen”, zegt Mirjam. “Ze zagen ons graag komen en waren bereid om mee te gaan in een alternatief energiesysteem.” De volgende stap is dat de energie ook iets gaat betekenen voor de omgeving, dus door restwarmte ook buiten het ziekenhuis te delen wanneer mogelijk. Mirjam: “Zo pakken we nog meer onze maatschappelijke rol.”